Gewina jubileumcongres in Gent

111-jaar Genootschap Gewina!
Gent, 24 november 2024 (Dag van de Wetenschap)
Gents Universiteitsmuseum (GUM)

Gewina, het Belgisch-Nederlands genootschap voor wetenschaps- en universiteitsgeschiedenis, viert dit jaar haar 111-jarig jubileum. Speciaal voor deze gelegenheid organiseert Gewina op Dag van de Wetenschap in het GUM twee lezingen, twee workshops, een museum take-over en de uitrijking van de Gewina-Descartes-Huygens Scriptieprijs!

Locatie

Gents Universiteitsmuseum (GUM) – klik hier voor informatie over bereikbaarheid
Ledeganckstraat 35
9000 Gent

Programma @ GUM

Plenair in Box 1

12.00–13.00 | Huishoudelijke vergadering (HHV) voor leden van Gewina met broodjeslunch (ivm bestelling, graag hier opgeven). Download the documenten hieronder:

Plenair in de Forumzaal

13.00–14.00 | Lezing “Sterren en zelfbestuur” door Steven Vanden Broecke

Raphael Prophetic Almanac 1830

Sinds de jaren 1990 heeft geschiedschrijving van astrologie geprobeerd zich te dekoloniseren van positivistische en teleologische noties van wetenschapsgeschiedenis. Toch presenteren historici astrologie vaak als een typisch premoderne epistemische praktijk.

In deze lezing laat ik zien hoe astrologen de betekenis en relevantie van hun kunst voortdurend heruitgevonden hebben. Ik suggereer dat astrologie geen overblijfsel uit het verleden is, maar een onderdeel van een veel rijkere geschiedenis van veranderende praktijken van zelfbestuur.

Meer info & inschrijven @ GUM

Verspreid in het museum

14.15–15.00 | Wonderkamer LIVE ronde 1

15.15–16.00 | Wonderkamer LIVE ronde 2

Tijdens deze rondes zijn er flitslezingen bij objecten doorheen het hele museum en de tentoonstelling ‘Wonderkamer van de Waarheid’.

Sprekers zijn o.a. Zoë Van Cauwenberg, Lyvia Diser, Djoeke van Netten, Lisa Vanderheyden, Ad Maas, Christiaan Engberts en Ruben Verwaal

14.15–15.00 | Workshop “Van geneesmiddel tot snoepgoed: dropsnoepjes” met Marieke Hendriksen

Drop bestaat al sinds de middeleeuwen en werd toen vooral gebruikt als medicijn. Vandaag kennen we drop voornamelijk als een zoet (of zout) snoepje in allerlei vormen en kleuren.

Historica Marieke Hendriksen (Huygens Instituut en oud-voorzitter Gewina) dook de archieven in en ontdekte heel wat droprecepten van vroeger en nu. In deze workshop ga je aan de slag met deze recepten om zelf dropsnoepjes te maken.

14.15–16.00 | Workshop “Monstrum: onderzoek verpakt in bordspel” met Sven Ginse

Hoe deel je wetenschappelijke kennis op een toegankelijke manier met een breed publiek? Sven Ginse, promovendus middeleeuwse geschiedenis en mens-dierstudies (RUG) ontwierp een bordspel over middeleeuwse geschiedenis. Maak een rondreis op een middeleeuwse wereldkaart en ontdek allerlei dieren en fabeldieren.

Meer info & inschrijven @GUM

Plenair in de Forumzaal

16.15–17.00 | Lezing “Wat is dat eigenlijk: een rector?” met Ab Flipse, Annelies Noordhof-Hoorn en Leen Dorsman

De stem van de universiteit

Voor het brede publiek is in het Belgische en Nederlandse stelsel van hoger onderwijs de rector het gezicht van de universiteit. Maar wat is dat eigenlijk: een rector? Waar neemt hij of zij beslissingen over? Als voorzitter van het college van bestuur draagt een rector de eindverantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van een universiteit. En dat kan mogelijks tot spanningen leiden.

Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw kennen universiteiten (in Nederland) kranten en magazines met redacties van (professionele) journalisten. Ze brengen nieuws over wat de universiteit, medewerkers en studenten raakt, en bieden een platform voor opinie en debat. De onafhankelijkheid van deze media lijkt in toenemende mate onder druk te staan. Toch ging de ontwikkeling van de universitaire pers vanaf het begin gepaard met spanningen. Welke rol speelden studentenbladen en andere voorlopers van de onafhankelijke kranten? Hoe veranderden de functie, inhoud, vorm en doelgroep van universiteitsbladen? Deze veranderingen blijken ook alles te maken te hebben met de transformaties die de de universiteit sinds de late negentiende eeuw zelf doormaakte.

Meer info & inschrijven @GUM

17.00–17.15 | Uitreiking van de Gewina-Descartes-Huygens Scriptieprijs

17.15 | Jubileumborrel

Voorjaarsbijeenkomst: Menselijke resten in musea

Bestuursfoto 2024

door Anouk van der Meer

[Oorspronkelijk gepubliceerd op Shells & Pebbles]

Een lange periode hadden weinig mensen er moeite mee als overblijfselen van lichamen in musea tentoongesteld werden. De afgelopen jaren is er echter steeds meer discussie of het tentoonstellen van menselijke resten wel ethisch verantwoord is. Zo wordt er betwijfeld of het nog wel van deze tijd is om iemands overblijfselen tentoon te stellen wanneer deze persoon hier geen toestemming voor gegeven heeft. Of wanneer een menselijk lichaam verkregen is in een context van koloniaal geweld of sociale ongelijkheid. Op 26 april 2024 stonden deze discussiepunten centraal op Gewina’s voorjaarsbijeenkomst “Menselijke resten in musea”, in museum Vrolik te Amsterdam.

Lees verder “Voorjaarsbijeenkomst: Menselijke resten in musea”

Voorjaarsbijeenkomst: Menselijke resten in musea

Hoviuskast

Gewina nodigt u van harte uit voor de voorjaarsbijeenkomst ‘Menselijke resten in musea’ op vrijdag 26 april 2023 in Museum Vrolik te Amsterdam.

Foetussen, anatomische preparaten en schedels uit de koloniale periode: het zijn allemaal voorbeelden van menselijke resten die terug te vinden zijn in de collecties van wetenschapsmusea en musea over het koloniale verleden. Hoe moeten we vandaag omgaan met menselijke resten die zonder expliciete toestemming van de betrokkenen en nabestaanden in museale collecties zijn terechtgekomen?

Lees verder “Voorjaarsbijeenkomst: Menselijke resten in musea”

Leading women in early modern book printing – Report on Gewina’s fall members’ day

Michiel Bron (gepubliceerd op Shells & Pebbles op 6 november 2023)

Why do early modern title pages regularly mention women’s businesses as the site of production? With this question in mind, we, the attendees of Gewina’s fall members’ day, rushed swiftly through beautiful Antwerp. It was one of the last sunny and warm days of the year and the many outdoor cafes were already filling up at noon. A tempting sight. However, we had a more interesting goal this day: a day of intellectual engagement at Museum Plantin-Moretus with an introduction to the role of women in the book printing circuits of early modern Antwerp. Traditionally, the early modern printing world has been characterized as a man’s world. The new technology of the printing press, due to its start-up costs and associations with skilled work, literacy and learned men, has often been regarded as work only men were involved in. Today, however, the lectures, archival visits and museum tour would teach us otherwise.

Lees verder “Leading women in early modern book printing – Report on Gewina’s fall members’ day”

Gewina najaarsbijeenkomst (Antwerpen, 6 oktober 2023)

Martina Plantin (1550–1616)

De vroegmoderne vrouw in de geleerde Lage Landen

Gewina nodigt u van harte uit voor de najaarsdag ‘de vroegmoderne vrouw in de geleerde Lage Landen’ op vrijdag 6 oktober 2023 in het Museum Plantin-Moretus te Antwerpen.

Het museum is gevestigd in het originele woonhuis en in de indrukwekkende drukkerij van de uitgeversfamilie Plantin-Moretus, wat het een plek opleverde op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Vanaf 1576 woonde en werkte de familie er op de Vrijdagmarkt, en dit gedurende driehonderd jaar. Het Antwerpse drukkerswezen was geen exclusieve mannenzaak. Zo werden de dochters van Christoffel Plantin geschoold en actief betrokken bij de handelsactiviteiten van de familie. Het museum vormt dan ook een geschikte uitvalsbasis om het te hebben over de rol van de vroegmoderne vrouw in intellectuele kringen.

Het dagprogramma omvat onder meer een lezing door Claire Morrison over haar onderzoek naar de plaats van vrouwen in de universiteitsteden Leuven en Leiden tijdens de zestiende en zeventiende eeuw. Verder zal Heleen Wyffels het hebben over de rol van vrouwen in de vroegmoderne boekproductie. Daarna krijgt u de kans om het museum en haar collectie te ontdekken door deel te nemen aan een collectiepresentatie in de leeszaal en vervolgens zelf op verkenning te gaan in het paleis, de drukkerij en het atelier. Stap vierhonderd jaar terug in de tijd en beleef hoe woord en beeld in tijden van Peter Paul Rubens werden verspreid. 

Programma

  • 12u00: Huishoudelijke vergadering (HHV) met broodjeslunch
  • 13u00: Ontvangst met koffie en thee voor de leden die de vergadering niet bijwoonden
  • 13u15: Verwelkoming Gewina en introductie over het museum
  • 13u40: Lezingen door Heleen Wyffels en Claire Morrison
  • 14u30: Thee-/koffiepauze
  • 14u45: Afwisselend collectiepresentatie in leeszaal en individueel bezoek
  • 16u45: Slotwoord

Registeren

Deelname voor leden is gratis. Doordat het aantal inschrijvingen wordt gelimiteerd tot 35 personen, is het nodig om vooraf aan te melden via volgend formulier.

PageLines